Binnenkijken in het Leuvense cohousing-project BotaniCo

Een tuin van duizend vierkante meter, een ruime bar met keuken en eetzaal, een speelkamer, een coworking-ruimte, een salon met buffetpiano, een drietal logeerkamers, … Je moet goed in de slappe was zitten om dat allemaal in en om je woning te hebben. En in Leuven, de duurste centrumstad van Vlaanderen, lijkt het helemaal onmogelijk. Tenzij je al die faciliteiten deelt met je buren, natuurlijk. Dat is de gedachte achter het cohousing-project BotaniCo, gelegen recht tegenover de Kruidtuin aan de Kapucijnenvoer.

Architecte Lien Gesquiere en haar man Zefir Huybrechts woonden met hun kinderen in Holsbeek in een zelfontworpen woning van 200 m2. “Maar we waren de dagelijkse fietstocht van 6 km enkele rit beu en wilden in het centrum van Leuven wonen”, zegt Zefir. Een opendeurdag in wat later BotaniCo zou worden, trok hen over de streep. De kinderen zijn dolgelukkig met de verhuis. “Ze willen zelfs niet meer op vakantie”, lacht Lien. “Hier hebben ze altijd vriendjes vlakbij. Er is ruimte genoeg om kampen te bouwen en samen te spelen.”

“Door cohousing wordt je gezin als het ware een beetje groter”, zegt Lien. Om daar meteen aan toe te voegen: “Zonder dat je daarbij trouwens aan privacy moet inboeten. Misschien kun je het nog best vergelijken met leven in een groot en veilig vakantiedorp.”

In de kleine gemeenschap die BotaniCo ondertussen is, vindt iedereen zijn rol. Bij buurman Ward kun je terecht voor alle klussen en fietsherstellingen in het bijzonder. Een aantal buren toverden de vroegere speelplaats om tot een groene oase, inclusief kippenhok.

Creatief met ruimte

De unit van Lien en Zefir bevindt zich op de plaats waar ooit een klaslokaal stond, maar daar is niets meer van te merken, tenzij aan het hoge plafond van de leefruimte. Hun privégedeelte is slechts 90 m2 groot en behoort daarmee tot de kleinere gezinsunits in het project. Om drie slaapkamers te realiseren, moest er creatief met ruimte worden omgesprongen. De kubusvormige ruimte is door Lien op een slimme manier in vier gedeeld.

De ene helft bevat een strakke keuken en de leefruimte met een groot buitenraam dat uitgeeft op het privéterras en de gemeenschappelijke tuin. De andere helft is in twee niveaus opgedeeld, met op het onderste niveau een verzonken master bedroom, badkamer en wc. Op een tussenverdieping, toegankelijk vanuit de leefruimte, bevinden zich twee vrij kleine, maar gezellige kinderkamers. Zonder buitenramen, maar met een Type D-ventilatiesysteem is dat niet echt nodig.

28 bouwheren

De geschiedenis van BotaniCo begon meer dan acht jaar geleden, toen een aantal enthousiastelingen de handen in elkaar sloegen om samen een cohousing-project te realiseren. Lien en Zefir kwamen vier jaar geleden aan boord. Het blijft een hele klus, een project realiseren met 28 bouwheren. Gelukkig gebeurde alles in samenwerking met Cohousing Projects, gespecialiseerd in het begeleiden van cohousing-groepen.

“Een beetje naïef zijn helpt ook”, zegt Lien. “Zo kochten we de site gezamenlijk aan zonder zeker te weten of we toestemming zouden krijgen van de stad om hier 28 units onder te brengen. Gelukkig ging Stad Leuven akkoord met onze argumentatie. De gemiddelde oppervlakte per individuele unit ligt onder de norm, maar de gemeenschappelijke ruimtes maken het verschil.”

Consensusprincipe

In BotaniCo pakten ze het als volgt aan. Elke bouwheer richtte zijn eigen casco opgeleverde unit naar eigen inzicht in, alles in verband met de gemeenschappelijke delen werd bij consensus beslist. “Dat klinkt ingewikkeld, maar het viel eigenlijk goed mee”, zegt Lien. Of toch zeker in de bouwfase, geeft Lien aan.

“Iets moeilijker is het om het consensusprincipe ook consequent toe te passen nu we hier met zijn allen samenleven. Maar goed, je leert jezelf beter kennen door zulke kwesties en je leert ook prioriteiten stellen. Zouden we opnieuw in dit cohousing-project stappen? Zeker en vast. De voordelen wegen zeker op tegen de nadelen.”

INFOFICHE

  • Gebouwd 1874-1875/1921, renovatie 2016-2020, opgeleverd maart 2020.
  • Type woning: voormalige meisjesschool, grondig gerenoveerd met nieuwbouw en optopping, opgedeeld in 28 cohousing-units en 600 m2 gemeenschappelijke delen.
  • Architect Eugène Frische/Edward Lavergne / Renovatie: 360 architecten.
  • Technieken collectieve geothermische boringen met individuele warmtepompen, PV-panelen, vloerverwarming en passieve koeling.
  • Bijzonderheid: winnaar van de Real Estate Society Award 2020 voor beste residentieel project.
  • Foto’s: Karel Hemerijckx en Cohousing Projects.